| Αρχικός Σύνδεσμος |
| Συντάχθηκε απο τον/την Ιωάννα Αναστασοπούλου |
| Τρίτη, 15 Ιανουάριος 2013 10:31 |
Γνωρίζετε ότι ο όμιλος Dassault με ετήσιο τζίρο δισεκατομμυρίων ευρώ, που παράγει τα γνωστά αεροπλάνα Rafale και Falcon είναι μία οικογενειακή επιχείρηση στην οποία το μεγάλο αφεντικό είναι ο ηλικίας 87 ετών Marcel Dassault; Πως θα γίνει η αναπόφευκτη διαδοχή ανάμεσα στους τρεις γιούς του και στη κόρη του; Γνωρίζετε ότι η γνωστή φίρμα Lacoste ανήκει στην ομώνυμη οικογένεια και ότι έχει αρχίσει ήδη η διαδικασία της διαδοχής μέσα από την οξύτατη διαμάχη που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στον πατέρα Michel Lacoste και την ανηψιά του Beryl από τη μία πλευρά και την κόρη του Sophie Lacoste-Dournel από την άλλη;
Τι είναι όμως η οικογένεια;
Η οικογένεια είναι μία θεσμοθετημένη κοινωνική ομάδα, η οποία επιτελεί συγκεκριμένες λειτουργίες. Αποτελείται από ενήλικους - από τούς οποίους δύο τουλάχιστον δεν είναι συγγενείς εξ αίματος, είναι ετερόφυλοι και έχουν συζευχθεί- καιαπό παιδιά, κατιόντες των εγγάμων ενηλίκων (η πυρηνική οικογένεια).
Σαν οικογενειακή επιχείρηση θα θεωρήσουμε, απλοποιημένα, ότι είναι εκείνη η επιχείρηση που ανήκει ή στην οποία έχει τον έλεγχο των αποφάσεων μια οικογένεια, τόσο με την στενή – πυρηνική – έννοια του όρου, όσο και με την ευρύτερη έννοια, που περιλαμβάνει δευτέρου, τρίτου βαθμού συγγενείς εξ αίματος ή αγχιστείας.
Όλοι θα συμφωνήσουμε, ότι είναι αναπόφευκτες οι εντάσεις, οι συγκρούσεις στις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.
Η αλληλεπίδραση των δομών και των σχέσεων ανάμεσα στην οικογένεια και την επιχείρηση συχνά θολώνουν τα όρια μεταξύ των δύο, πράγμα που αναπόφευκτα οδηγεί σε σύγκρουση.
Από την μία πλευρά, οι εντάσεις στις οικογενειακές σχέσεις, γίνονται ακόμα πιο έντονες όταν αυτές εκδηλώνονται στο περιβάλλον της οικογενειακής επιχείρησης: ο γονιός με τον γιο ή την κόρη, αδέλφια, σύντροφοι, δεύτεροι γάμοι και μικτές οικογένειες, ξαδέλφια, συνυπάρχουν στο περιβάλλον της επιχείρησης δημιουργώντας ζητήματα στην ομαλή λειτουργία της.
Από την άλλη πλευρά, οι προκλήσεις σε μια επιχείρηση είναι συχνά αιχμηρές και δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο όταν εκδηλώνονται σε οικογενειακό περιβάλλον – θέματα ηγεσίας, σχεδιασμού της διαδοχής, της προαγωγή, των αποζημιώσεων, της διανομής των κερδών, της πρόσβασης και της ενημέρωσης στα οικονομικά δεδομένα, της ανάπτυξης, των συγχωνεύσεων, των πωλήσεων και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε!
Για την αντιμετώπιση της σύγκρουσης απαιτείται καλύτερη κατανόηση του φαινομένου των οικογενειακών επιχειρήσεων.
Για το λόγο αυτό συχνά χρησιμοποιείται το «μοντέλο των τριών κύκλων».
Η οικογενειακή επιχείρηση θεωρείται σαν να αποτελείται από τρία διακριτά, αλλά εφαπτόμενα συστήματα: 1) το σύστημα ιδιοκτησίας της επιχείρησης ή σύστημα εταιρικής διοίκησης, 2) το οικογενειακό σύστημα και 3) το επιχειρησιακό σύστημα.
Η ιδιοκτησία ή το σύστημα διοίκησης περιλαμβάνει την νομική μορφή της εταιρείας (π.χ. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης – ΕΠΕ, Ανώνυμη Εταιρεία – ΑΕ) και τις συνέπειες που αυτή η νομική μορφή έχει σε ζητήματα όπως την οργάνωση και λειτουργία της ιδιοκτησιακής δομής, μέσω του Διοικητικού Συμβουλίου, της Γενικής Συνέλευσης ή μέσω άλλων διοικητικών μηχανισμών, καθώς και τους στόχους και φιλοδοξίες των προσώπων που κατέχουν και διοικούν την επιχείρηση.
Το οικογενειακό σύστημα περιλαμβάνει την οικογένεια (ή τις οικογένειες) που έχουν στην ιδιοκτησία τους ή ελέγχουν την επιχείρηση. Οι στόχοι και οι φιλοδοξίες της οικογένειας και των μελών της, οι ρόλοι της, οι σχέσεις και ο τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη της και οι πολιτισμικές της αξίες είναι όλα κομμάτια του οικογενειακού συστήματος.
Το επιχειρησιακό σύστημα υποδηλώνει την αποστολή και την στρατηγική της επιχείρησης και περιλαμβάνει τα στοιχεία που υποστηρίζουν την επιχειρησιακή στρατηγική, ώστε να επιτύχει τους στόχους της, όπως η οργανωτική της δομή, τα συστήματα, την τεχνολογία μαζί με τις βασικές διαδικασίες.
Η σύγκρουση γίνεται όλο και πιο οξεία στα σημεία όπου εφάπτονται το οικογενειακό με το επιχειρησιακό και το ιδιοκτησιακό σύστημα. Σ' αυτή την περιοχή επικάλυψης συχνά υπάρχουν ευκαιρίες για συνέργιες, όπου οικογενειακές και επιχειρησιακές αξίες αναμειγνύονται παραγωγικά.
Υπάρχουν επίσης πολλές ευκαιρίες για ένταση, όπου προσωπικές και επαγγελματικές αξιώσεις συγκρούονται.
Τα συστήματα αυτά, λειτουργούν κάθε ένα με τους δικούς του κανόνες και αρχές. Η εφαρμογή στο επιχειρησιακό σύστημα, κανόνος ή αρχής που ταιριάζει με το οικογενειακό σύστημα, δεν έχει πάντοτε ικανοποιητικά για την επιχείρηση αποτελέσματα.
Για παράδειγμα: η πατριαρχική οικογένεια πιθανόν δημιουργεί ικανοποιητικές σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της, αλλά συχνά έχει καταστροφικές συνέπειες αν οι αρχές της εφαρμοστούν σε μία επιχείρηση και μάλιστα κατά τη φάση της διαδοχής.
Είναι αρκετά προβλέψιμα τα ζητήματα που δημιουργεί αυτή η σύγκρουση μεταξύ του οικογενειακού, του ιδιοκτησιακού και του επιχειρησιακού συστήματος που εμείς τώρα παρατηρούμε από την πλευρά της (οικογενειακής) επιχείρησης, αλλά οι διακυμάνσεις από οικογένεια σε οικογένεια είναι περίπλοκες και πολυποίκιλες.
Τα ζητήματα αυτά συχνά περιλαμβάνουν:
Ο τρόπος που η οικογενειακή επιχείρηση διαχειρίζεται αυτές τις συγκρούσεις είναι η μεταβλητή, που θα καθορίσει αν η επιχείρηση θα παραμείνει επικερδής, αν η διάρκεια ζωής της θα ξεπεράσει τη ζωή του ιδρυτή και αν το ιδιοκτησιακό καθεστώς της επιχείρησης εντέλει ωφελεί της οικογενειακές σχέσεις.
Μερικές οικογενειακές επιχειρήσεις χάνουν τον έλεγχο και ξεφεύγουν σε καταστροφικές ιδιωτικές και δημόσιες διαμάχες με συνέπεια χρονοβόρες και ψυχοφθόρες δικαστικές διαδικασίες.
Άλλοι διαχειρίζονται τη σύγκρουση παραγωγικά και με επιτυχία.
Πως μπορεί να συμβεί αυτό;
Η αλλαγή των δομικών αλληλεπιδράσεων και επικοινωνιακών διαδικασιών μέσα στην οικογένεια και την επιχείρηση που ελέγχει, έχουν σαν βραχυπρόθεσμο, άμεσο, αποτέλεσμα την μείωση των υφισταμένων συγκρούσεων.
Παράλληλα και σε μακροχρόνιο ορίζοντα παρατηρείται δημιουργία ικανοποιητικών σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της οικογενείας που συγχρόνως σχετίζονται και ως δομικά στοιχεία της επιχείρησης.
Όπως έχει φανεί στη πράξη, οι συγκρούσεις στην οικογενειακή επιχείρηση αποτελούν πολύπλοκο μείγμα νομικών, ψυχολογικών, φορολογικών, λογιστικών στοιχείων, που απαιτούν, για την επίλυσή τους, την παρέμβαση συμβούλων διαφορετικών ειδικοτήτων.
Ο διαμεσολαβητής, σαν τρίτος, υποβοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Έχει την ευελιξία να σχεδιάσει τη διαδικασία επίλυσης που ταιριάζει στη συγκεκριμένη οικογενειακή επιχείρηση, στις προσωπικότητες των εμπλεκομένων μελών της και την εκάστοτε θεματική.
Τυπικά θα προχωρήσει σε μια πρώτη εκτίμηση της κατάστασης, που είναι συνήθως και το καθοριστικό πρώτο βήμα.
Αυτή θα γίνει μέσω εμπιστευτικών ατομικών συνεντεύξεων, οι οποίες ακολουθούνται από μία περίληψη θεμάτων που παρουσιάζεται ως σχέδιο προς συζήτηση. Στην αρχή της διαδικασίας, συνήθως πραγματοποιούνται μία ή περισσότερες συναντήσεις, στις οποίες τα μέρη της οικογένειας προσδιορίζουν τα συμφέροντά τους, μετακινούνται από εκεί σε άλλες προτεραιότητες, τις αξιολογούν, και επιλέγουν την μέθοδο υλοποίησής τους. Για την ολοκλήρωση αυτών των βασικών βημάτων, ο διαμεσολαβητής θα σχεδιάσει την διαδικασία, με χρονοδιάγραμμα και εκτίμηση κόστους, ώστε να γνωρίζει η οικογένεια τι θα αναμένει από αυτή.
Η διαμεσολάβηση συνήθως περιγράφεται ως επιβοηθούμενη διαπραγμάτευση. Η έννοια της «διαπραγμάτευσης» μπορεί από μόνη της να είναι εντυπωσιακή για την οικογένεια-τόσο στα λόγια όσο και στην διαδικασία.
Οι οικογένειες δεν συνηθίζουν να σκέφτονται τα ζητήματα που δημιουργούν σύγκρουση ανάμεσα στα μέλη της ως ζητήματα προς διαπραγμάτευση-αν και συχνά σαφώς και είναι: και μπορεί να είναι εξοικειωμένοι και να αποδέχονται χωρίς περαιτέρω έλεγχο και αμφισβήτηση τον γονέα/ιδρυτή που αποφασίζει για όλα τα θέματα ή τον έμπιστο σύμβουλο, που εμφανίζεται για να τους πει τί να κάνουν.
Η συνειδητοποίηση, ότι η διαδικασία στην οποία έχει εμπλακεί η οικογένεια για την επίλυση της σύγκρουσης είναι διαπραγμάτευση, συχνά είναι μία καταλυτική στιγμή που οδηγεί σε αυξημένη συναίσθηση των δυνατοτήτων που διαθέτουν τα μέλη της για την ταχύτερη επίλυση της σύγκρουσης.
Τα αδέλφια, για παράδειγμα, εάν αντιληφθούν τη σημασία της δημιουργίας συμμαχιών μεταξύ τους αντί να τσακώνονται, σιγά σιγά θα συνειδητοποιήσουν την δύναμή τους στην αντιμετώπιση θεμάτων που έχουν με τους γονείς/ιδρυτές της επιχείρησης ή με τον για μεγάλο χρονικό διάστημα δικηγόρο ή με τους εκτός οικογενείας συμβούλους. Κάποιες φορές, μόνο ο προσδιορισμός της διαδικασίας ως «διαπραγμάτευση» , «σύγκρουση», «συμμαχία» και «διαμεσολάβηση» βοηθά τους εμπλεκομένους σε αυτή να προχωρήσουν σε ουσιαστική κατανόηση της δυναμικής των εν εξελίξει σχέσεων και των δυνατοτήτων τους να αλλάξουν.
Πηγές
Άρθρο που εμφανίζεται στον ιστότοπο του www.epixeiro.gr
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου