Με πρωτοποριακούς θεσμούς, όπως ο δικαστικός ποινικός συμβιβασμός θύτη και θύματος σε οικονομικά εγκλήματα που τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος αλλά διαπράττονται χωρίς βία, επιχειρεί το υπουργείο Δικαιοσύνης να εξορθολογίσει τη Δικαιοσύνη και να επιταχύνει τους βραδύτατους ρυθμούς απονομής της.
Στην πρώτη δέσμη μέτρων που εξήγγειλε ο αρμόδιος υπουργός Χ. Καστανίδης περιλαμβάνονται, επίσης, η καθιέρωση της εξωδικαστικής διαμεσολάβησης σε όλες τις ιδιωτικές διαφορές (αστικές και εμπορικές υποθέσεις), καθώς και μέτρα για απ' ευθείας εισαγωγή υποθέσεων με γενικότερο ενδιαφέρον στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ώστε να επιλύονται γρήγορα τα νομικά ζητήματα που εκκρεμούν επί χρόνια και προκαλούν αβεβαιότητα και ανασφάλεια δικαίου.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και το μέτρο της «πρότυπης δίκης», την οποία θα μπορούν να ζητούν διάδικοι, δικαστές, δικηγορικοί σύλλογοι και ο υπουργός Δικαιοσύνης κάθε φορά που ανακύπτει νέο νομικό ζήτημα μείζονος ενδιαφέροντος. Στην περίπτωση αυτή, η προσφυγή θα συζητείται κατά προτεραιότητα εντός δύο μηνών και η απόφαση σε όλους τους βαθμούς θα εκδίδεται ταχύτατα.
Οπως διευκρίνισε ο κ. Καστανίδης, ο ποινικός συμβιβασμός αφορά αδικήματα που διαπράττονται μεταξύ ιδιωτών και όχι σε βάρος του Δημοσίου, καθώς για τις υποθέσεις αυτές έχουν θεσπιστεί πρόσφατα μέτρα για ευνοϊκή μεταχείριση όσων καταγγέλλουν ανομίες και συνεργάζονται με τις Αρχές.
Αναλυτικά:
1 Για τον θεσμό του ποινικού συμβιβασμού, γίνεται επίκληση των συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης και εφαρμόζεται η θετική εμπειρία άλλων χωρών (ΗΠΑ, Αγγλία, Ιταλία), όπου ένα μεγάλο ποσοστό από 60% έως 86% των ποινικών υποθέσεων επιλύεται με τον τρόπο αυτό. Θεωρείται προέκταση του θεσμού της έμπρακτης μετάνοιας που υπάρχει ήδη στον ποινικό μας σύστημα.
* Ο συμβιβασμός αφορά τα κακουργήματα της διακεκριμένης κλοπής, της υπεξαίρεσης, της απάτης, της απάτης με υπολογιστή, της απιστίας και της τοκογλυφίας.
* Η διαδικασία κινείται από τον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών έπειτα από αίτημα του κατηγορουμένου που υποβάλλεται μόλις περαιωθεί η ανάκριση. Ο εισαγγελέας καλεί ενώπιόν του τον κατηγορούμενο και τον παθόντα, μαζί ή μέσω των συνηγόρων τους, για συμβιβασμό.
* Συμβιβασμός επιτυγχάνεται μόνο εφόσον το θύμα δηλώσει ότι έχει ικανοποιηθεί πλήρως η ζημία που υπέστη από τον δράστη.
* Εφόσον επιτευχθεί συμβιβασμός, συντάσσεται σχετικό πρακτικό, που μαζί με τη δικογραφία, μεταβιβάζεται στον Εισαγγελέα εφετών, ο οποίος εισάγει αμέσως την υπόθεση στο τριμελές εφετείο.
* Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπ' όψιν το πρακτικό συμβιβασμού κηρύσσει ένοχο τον κατηγορούμενο και του επιβάλλει ελαττωμένη ποινή, που δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια. Σε αρκετές περιπτώσεις, η τιμωρία των αδικημάτων χωρίς συμβιβασμό, προβλέπει ποινές κάθειρξης έως και δέκα χρόνια. Σε επιβαρυντικές περιπτώσεις, όπως π.χ υποτροπή, επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών.
2 Βελτιώνεται ο θεσμός της έμπρακτης μετάνοιας. Για τις ίδιες κακουργηματικές πράξεις (κλοπής, απάτης κ.λπ.), εξαλείφεται το αξιόποινο αν ο υπαίτιος, πριν εξετασθεί με οποιονδήποτε τρόπο για την πράξη του από τις Αρχές, ικανοποιήσει πλήρως τον ζημιωθέντα. Σε περίπτωση που η αποζημίωση του θύματος γίνει μέχρι το τέλος της προκαταρκτικής εξέτασης, ο υπαίτιος απαλλάσσεται από κάθε ποινή.
* Από κάθε ποινή απαλλάσσεται και ο υπαίτιος μιας σειράς πλημμεληματικών οικονομικών αδικημάτων (όπως κλοπή, κλοπή ευτελούς αξίας, τοκογλυφία, αισχροκέρδεια, απάτη, αποδοχή προϊόντων εγκλήματος, παράνομη αλιεία, παραπλάνηση σε χρηματιστηριακές πράξεις, παραπλάνηση ανηλίκων σε χρέη κ.ά.), εφόσον ικανοποιήσει πλήρως τον παθόντα μέχρι την έναρξη της δίκης (με καταβολή κεφαλαίου και τόκων υπερημερίας).
* Οι υποθέσεις ανηλίκων, θυμάτων εμπορίας, αρπαγής, βιασμού, δικάζονται από τα Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια.
3 Υποθέσεις διοικητικών διαφορών, σε ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, μπορούν να εισάγονται απ' ευθείας στο ΣτΕ με πρωτοβουλία των διαδίκων ή του δικαστηρίου, ώστε να χαράσσεται αμέσως η νομολογιακή γραμμή που θα υποχρεούνται να ακολουθούν όλα τα διοικητικά δικαστήρια.
* Εναλλακτικά, όταν εκκρεμούν πολλές ανάλογες υποθέσεις και ανακύπτει νέο νομικό ζήτημα, μπορούν να προσδιορίζονται κατά προτίμηση στα διοικητικά πρωτοδικεία και στους υπόλοιπους βαθμούς (εφετεία, ΣτΕ). Πρόκειται για τον θεσμό της «πρότυπης δίκης», στην οποία η απόφαση θα εκδίδεται 4 μήνες μετά την κατάθεση της προσφυγής.
* Με άλλη ρύθμιση, δίνεται η δυνατότητα, ιδίως σε υποθέσεις όπου τίθεται ζήτημα συνταγματικότητας ενός νόμου και προκαλούνται προσδοκίες (όπως η έκτακτη εισφορά, η καταβολή επιδομάτων), να ασκείται κατά παρέκκλιση, ενώπιον του ΣτΕ, αίτηση αναίρεσης ή έφεση, για οριστική επίλυση της διαφοράς.
* Καθιερώνεται «φίλτρο διαλογής» υποθέσεων που θα απασχολούν το ΣτΕ, με βάση αντικειμενικά κριτήρια (έλλειψη νομολογίας, η αντίθεση στην πάγια νομολογία).
* Ορισμένες διοικητικές διαφορές, όπως αναστολή λειτουργίας επαγγελματικής εγκατάστασης, αφαίρεση πινακίδων και αδειών κυκλοφορίας, θα εκδικάζονται από τον Πρόεδρο Πρωτοδικών, ενώ συστήνονται μονομελή διοικητικά εφετεία.
4 Θεσπίζεται, ως εναλλακτικός τρόπος επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, η διαμεσολάβηση, η οποία δεν λειτουργεί ούτε ως δικαστήριο ούτε ως διαιτησία. Ο διαμεσολαβητής μπορεί να είναι δικηγόρος με ειδική Εκπαίδευση και εμπειρία, ύστερα από πιστοποίηση του αρμόδιου φορέα, όπως θα τον ορίσει το υπουργείο Δικαιοσύνης.
* Ο διαμεσολαβητής χρησιμοποιεί ειδικές τεχνικές για να βοηθήσει τα μέρη να καταλήξουν σε κοινά αποδεκτή λύση, γρήγορα και οικονομικά.
* Η όλη διαδικασία είναι εμπιστευτική. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, συνεχίζεται η δικαστική διαμάχη. Τα δυο μέρη μετέχουν ελεύθερα και με δική τους βούληση στην όλη διαδικασία μεσολάβησης. *
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου